Ακουστική περιγραφή του έργου

Τάκις, Μουσικό, 1977
Διαδραστικό Μουσειοπαιδαγωγικό Κουτί για την ερμηνεία του έργου Μουσικό 1977. Λευκό ξύλινο κουτί με απτικό βοήθημα για το έργο μουσικό, που φέρει στοιχεία στην άνω και μπροστινή πλευρά . Το μουσειοπαιδαγωγικό κουτί εμφανίζεται δίπλα από το πρωτότυπο έργο και η κλίμακά του σε σχέση με το πρωτότυπο είναι 1:10.
Όψη από μπροστά. Λευκό ξύλινο κουτί με απτικό βοήθημα για το έργο μουσικό, που φέρει στοιχεία στην άνω και μπροστινή πλευρά . Στην άνω πλευρά του φέρει απτικό βοήθημα που περιλαμβάνει τέσσερις ορθογώνιες μουσικές κιθάρες σε κλίμακα 1:10. Η μπροστινή πλευρά εμφανίζει ένα ηχείο που αποτελείται από πολυάριθμες τρύπες, ακριβώς στην ίδια κλίμακα και μορφή με το ηχείο του πρωτότυπου έργου.

Τάκις, Μουσικό, 1977

Τετράπτυχο/ Ξύλο, χορδές, μαγνήτης, μέταλλο, 200 x 96 εκ. έκαστο

Δωρεά Αλέξανδρου Ιόλα στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (1984)

MOMus – Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης

Περιγραφή του Έργου

Το έργο «Μουσικό» του καλλιτέχνη Τάκι, που χρονολογείται το 1977, αποτελείται από τέσσερις ιδιόμορφες «γλυπτικές κιθάρες» και διαμορφώνει ένα τετράπτυχο, ένα έργο από τέσσερα μέρη. Τέσσερα λευκά, ξύλινα κουτιά παραλληλόγραμμου σχήματος, ύψους δύο μέτρων και πλάτους ενενήντα έξι εκατοστών το καθένα, βρίσκονται τοποθετημένα το ένα δίπλα στο άλλο ακουμπισμένα στον τοίχο. Τα τέσσερα λευκά, ορθογώνια κουτιά που αναπτύσσονται κατά μήκος από αριστερά προς τα δεξιά, δημιουργούν μια επιτοίχια σύνθεση μήκους τεσσάρων μέτρων.

Κάθε λευκό, ξύλινο κουτί διαθέτει στο ανώτερο μέρος του ένα ηχείο αποτελούμενο από πολυάριθμες μικρές τρύπες στην επιφάνεια του ξύλου, ενώ στη μέση περίπου της κατασκευής βρίσκεται μια τεντωμένη μεταλλική χορδή. Η χορδή που εκτείνεται σε διαγώνια κλίση ως προς το έδαφος, συνδέεται με ηλεκτρομαγνήτη που τη φορτίζει μαγνητικά. Η μαγνητικά φορτισμένη χορδή προκαλεί την έλξη και την απώθηση μιας μεταλλικής βελόνας που κρέμεται κάθετα από μια πλαστική κλωστή στο κέντρο της ξύλινης κατασκευής. Καθώς η βελόνα έλκεται μαγνητικά και πάλλεται πάνω στη χορδή, παράγει ήχους που παραπέμπουν σε έγχορδο μουσικό όργανο και πιο συγκεκριμένα κιθάρα. Η βελόνα προσκρούοντας σε τακτικά χρονικά διαστήματα πάνω στη μαγνητισμένη χορδή δημιουργεί ένα επαναλαμβανόμενο μουσικό μοτίβο. Το ιδιόμορφο αυτό μουσικό σύνολο που αποτελείται από τέσσερα μουσικά κουτιά, παράγει μια ρυθμική, μουσική σύνθεση από επαναλαμβανόμενους ήχους που προκύπτουν από την πρόσκρουση των τεσσάρων συνολικά βελόνων πάνω στις χορδές. Ο καλλιτέχνης δημιουργούσε γλυπτά που εκτείνονται πέρα από τις τρεις διαστάσεις, προσθέτοντας στο έργο την έννοια της τέταρτης διάστασης, εκείνης του χρόνου.

Η σειρά των «Μουσικών» έργων του καλλιτέχνη, στηρίζεται στην απλή ιδέα της αξιοποίησης των μαγνητικών κυμάτων που προκαλούνται από τον ηλεκτρισμό, ως πηγή για την ενεργοποίηση επαναληπτικών μουσικών μοτίβων που προκύπτουν κάθε φορά που μια βελόνα που έλκεται από ένα μαγνήτη προσκρούει σε μια χορδή. Το 1959 τα «Μουσικά» εκτέθηκαν για πρώτη φορά στην γκαλερί του Αλέξανδρου Ιόλα στη Γενεύη, ενώ το 1966 χιλιάδες θεατές στο Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϋ άκουσαν για πρώτη φορά την επαναληπτική αντίληψη της μουσικής του Τάκι.

Πληροφορίες για τον καλλιτέχνη

Ο Παναγιώτης Βασιλάκης, γνωστός παγκοσμίως ως Tάκις, γεννήθηκε το 1925 στην Αθήνα και αποτελεί μια από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της ελληνικής αλλά και της παγκόσμιας εικαστικής σκηνής. Εκ πεποιθήσεως αυτοδίδακτος καλλιτέχνης και ερευνητής, έφυγε από την Ελλάδα το 1954 και έζησε σαν πολίτης του κόσμου, ταξιδεύοντας σε διάφορες πόλεις της Ευρώπης και τη Αμερικής. Από τα πρώτα χρόνια της ενασχόλησής του με τη γλυπτική ενδιαφέρθηκε για τα φυσικά φαινόμενα και την επίδρασή τους πάνω στα υλικά. Πρωτοπόρος της κινητικής τέχνης, ξεδίπλωσε το καλλιτεχνικό του ταλέντο μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και επιβλήθηκε προσφέροντας μια διαφορετική προσέγγιση της κινητικής τέχνης.

Η ενότητα των τριών έργων συνοψίζει το σύνολο της καλλιτεχνικής εργασίας του πρωτοπόρου καλλιτέχνη, προσκεκλημένου ερευνητή της φυσικής και της μηχανικής του ΜΙΤ (Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης). Η σειρά των έργων παράλληλα αποκαλύπτει το εύρος των αναζητήσεων και των πειραματισμών του που ακροβατούν στο όριο μεταξύ τέχνης και επιστήμης. Συνολικά, καθ’ όλη τη διάρκεια της καριέρας του, ο Τάκις διερεύνησε τα όρια και τα σημεία τομής της καλλιτεχνικής και επιστημονικής αντίληψης, καθώς και της μουσικής, των ήχων και ιδιαίτερα των εικόνων που βρίσκονται σε κίνηση. Πέθανε τον Αύγουστο του 2019.