Ακουστική περιγραφή του έργου
Τάκις, Ηχητικό, 1965
Ξύλο, ηλεκτρομαγνήτης, μέταλλο, 350 x 110 εκ. διαμ.
Δωρεά Αλέξανδρου Ιόλα στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (1984)
MOMus – Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης
Περιγραφή του Έργου
Το «Ηχητικό» είναι ένα έργο του καλλιτέχνη Τάκι που δημιουργήθηκε το 1965 και ενεργοποιείται από τις αόρατες δυνάμεις του ηλεκτρομαγνητισμού. Το έργο αποτελείται από ένα ηλεκτρομαγνήτη που αιωρείται σε απόσταση περίπου ενάμιση μέτρου από το έδαφος, ένα κυλινδρικό έμβολο και ένα μεγάλο ξύλινο στρογγυλό καρούλι, διαμέτρου ενός μέτρου. Ο ηλεκτρομαγνήτης που συγκρατείται στον αέρα από καλώδια και συρμάτινα ελατήρια, ενεργοποιεί το έμβολο, το οποίο ανεβαίνει και κατεβαίνει σε τακτά χρονικά διαστήματα περνώντας από το κυκλικό άνοιγμα καρουλιού. Καθώς το έμβολο εφάπτεται ελάχιστα στο άνοιγμα της ξύλινης επιφάνειας του ανοίγματος, προκαλεί ένα ανεπαίσθητο ηχητικό σύρσιμο. Όταν το έμβολο απομαγνητίζεται, ελευθερώνεται με ταχύτητα και κινούμενο προς τα πάνω σταματάει απότομα σε ένα μεταλλικό ελατήριο παράγοντας ένα ήχο που δηλώνει απότομο σταμάτημα.
Το Ηχητικό ανήκει στην ενότητα των μουσικών έργων του καλλιτέχνη Τάκι, μια σειρά έργων που εισάγουν το στοιχείο του ρυθμού στην τέχνη και δημιουργούν μια γέφυρα μεταξύ τέχνης, επιστήμης, τεχνολογίας και μουσικής. Ο ρυθμός που προκύπτει από τη διαρκή επανάληψη ηχητικών μοτίβων που δημιουργούνται από την πρόσκρουση διαφορετικών υλικών και επαναλαμβάνονται σε σταθερούς χρόνους, εισάγουν το στοιχείο του ήχου και της μουσικότητας στη γλυπτική. Το Ηχητικό είναι ένα από τα έργα με τα οποία ο καλλιτέχνης εδραίωσε τους πειραματισμούς για την εισαγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας και του μαγνητισμού με την προσθήκη του ήχου ως κεντρικού στοιχείου της πλαστικής σύνθεσης του έργου.
Πληροφορίες για τον καλλιτέχνη
Ο Παναγιώτης Βασιλάκης, γνωστός παγκοσμίως ως Tάκις, γεννήθηκε το 1925 στην Αθήνα και αποτελεί μια από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της ελληνικής αλλά και της παγκόσμιας εικαστικής σκηνής. Εκ πεποιθήσεως αυτοδίδακτος καλλιτέχνης και ερευνητής, έφυγε από την Ελλάδα το 1954 και έζησε σαν πολίτης του κόσμου, ταξιδεύοντας σε διάφορες πόλεις της Ευρώπης και τη Αμερικής. Από τα πρώτα χρόνια της ενασχόλησής του με τη γλυπτική ενδιαφέρθηκε για τα φυσικά φαινόμενα και την επίδρασή τους πάνω στα υλικά. Πρωτοπόρος της κινητικής τέχνης, ξεδίπλωσε το καλλιτεχνικό του ταλέντο μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και επιβλήθηκε προσφέροντας μια διαφορετική προσέγγιση της κινητικής τέχνης.
Η ενότητα των τριών έργων συνοψίζει το σύνολο της καλλιτεχνικής εργασίας του πρωτοπόρου καλλιτέχνη, προσκεκλημένου ερευνητή της φυσικής και της μηχανικής του ΜΙΤ (Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης). Η σειρά των έργων παράλληλα αποκαλύπτει το εύρος των αναζητήσεων και των πειραματισμών του που ακροβατούν στο όριο μεταξύ τέχνης και επιστήμης. Συνολικά, καθ’ όλη τη διάρκεια της καριέρας του, ο Τάκις διερεύνησε τα όρια και τα σημεία τομής της καλλιτεχνικής και επιστημονικής αντίληψης, καθώς και της μουσικής, των ήχων και ιδιαίτερα των εικόνων που βρίσκονται σε κίνηση. Πέθανε τον Αύγουστο του 2019.